غلطک راهسازی چیست؟

غلطک‌های جاده یا متراکم کننده‌ها، از جمله کم‌مصرف‌ترین ماشین آلات راهسازی است که در پروژه‌هایی نظیر آماده سازی فونداسیون‌ها به کار برده می‌شوند. در واقع بهتر است بگوییم که از غلطک‌ها بیشتر در پروژه‌های راهسازی و بخشی از پروژه‌های مسکونی استفاده می‌شود.

غلطک‌ها را با نام‌هایی همچون؛ غلطک جاده، غلطک فشرده یا غلطک بخار می‌شناسند. اگر چه این ماشین آلات دیگر با بخار کار نمی‌کنند، اما در گذشته نوعی از غلطک بخار وجود داشته است.

غلطک جاده، قطعه‌ای از تجهیزات راهسازی است که عمدتا در ساخت و ساز جاده‌ها استفاده می‌شود . در حقیقت موادی مانند آسفالت، شن و خاک به طور یکنواخت و تراز توسط غلطک‌ها فشرده می‌شوند. به طور معمول یک غلطک جاده، از یک بدنه غلطکی و حداقل یک درام فلزی تشکیل شده است.

گاهی اوقات یک غلطک جاده بسته به پروژه‌ای که برای آن استفاده می‌شود، ممکن است دو یا حتی 3 درام داشته باشد. در بیشتر موارد یک شخص غلطک را می‌راند، اما در برخی از مدل‌ها شخص یا حیواناتی نظیر اسب با هل دادن یا کشیدن بدنه غلطک، باعث ایجاد یک سطح صاف و فشرده می‌شوند.

کاربرد غلطک راهسازی

1- ساختمان سازی و ساخت جاده

هدف اصلی استفاده از غلطک، ایجاد یک پایه محکم‌تر و پایدارتر برای پروژه‌هاست. زیرا اگر ذرات خاک یا آسفالت توسط غلطک به هم فشار داده شوند و به هم چسبانده شوند، احتمال جابجایی، فروریختن یا فرورفتن کاهش می‌یابد. فنداسیون‌ها، تاثیر زیادی بر پایداری ساختمان دارد به همین دلیل استفاده از غلطک برای ساختمان سازی بسیار مفید و منطقی است. نحوه تاثیرغلطک‌ها در ساخت و ساز جاده، بر اساس تفاوت بین کیفیت جاده‌ها، نحوه دوام آن‌ها در فصول مختلف و تعمیرات طولانی مدتی که برای نگهداری جاده‌ها مورد نیاز خواهد بود، به خوبی قابل مشاهده است.

2- کشاورزی

در ابتدا از غلطک‌های سنتی در کشاورزی و برای شکستن و مسطح کردن تکه‌های بزرگ خاک و نرم کردن خاک پس از شخم زدن استفاده می‌شد. در آن زمان برای کشیدن غلطک از اسب‌ها کمک می‌گرفتند تا وزن غلطک، به صاف و یکنواخت شدن زمین کشاورزی کمک کند. در سال 1860 اسب‌ها با قدرت بخار جایگزین شدند و در سال 1900، غلطک بخار با غلطک‌هایی که از منابع دیگر نظیر دیزل کار می‌کردند، جایگزین شدند. امروزه غلطک‌های کشاورزی توسط تراکتور یا ماشین آلات دیگر کشیده می‌شوند. این کار برای این است که زمین مسطح و یکنواخت برای کنترل علف‌های هرز و آسانتر شدن برداشت در پاییز کمک بسیار مناسب‌تر است.

مشخصات فنی غلطک راهسازی

هر یک از غلطک‌ها با توجه به نیاز پروژه دارای مشخصات فنی متفاوتی هستند که در ادامه با برخی از مهم‌ترین مشخصات فنی غلطک راهسازی آشنا می‌شویم.

1- وزن غلتک‌ها

نکته جالب توجه در مورد غلطک‌ها این است که برای تاثیرگذاری بیشتر باید سنگین‌تر باشند. بسیار ساده است زیرا وزن بیشتر باعث فشردگی بیشتر می‌شود. در حالی که این موضوع ممکن است بدیهی به نظر برسد، در گذشته محدودیت‌هایی برای دستگاه ایجاد می‌کرد به عنوان مثال، اسب‌ها نمی‌توانستند غلطک سنگین را حرکت دهند.

وقتی موتورهای بخار رایج شدند، غلطک‌ها توانستند سنگینتر شوند. کاربردهای آن‌ها از زمین‌های کشاورزی فراتر رفت و در ساخت و ساز جاده‌ها هم به کار گرفته شدند. در حقیقت همانطور که وسایل نقلیه سنگین‌تر و قوی‌تر می‌شدند، وزن غلطک‌ها هم توانست افزایش یابد. امروزه غلتک‌ها می‌توانند بین 1 تا 20 تن وزن داشته باشند که جالب است بدانید این 20 تن وزن، به اندازه وزن 3 فیل بالغ است.

البته وزن درام یک غلطک ممکن است به طور قابل توجهی متفاوت باشد. درام یک غلطک جاده‌ای دستی می‌تواند تنها 3 پوند (حدود 45.5 کیلوگرم) وزن داشته باشد. غلطک دستی جاده‌ای برای ساخت جاده‌ها استفاده نمی‌شوند، اما اغلب برای پیاده‌ روهای آسفالت شده یا سایر پروژه‌های کوچک استفاده می‌شوند. در ادامه نیز باید گفت که برخی از غلطک‌های جاده، برای ساخت جاده‌ها و بزرگراه‌ها استفاده می‌شوند که در این راستا جالب است بدانید که بزرگترین غلطک دنیا بیش از 25 تن (حدود 22679 کیلوگرم) وزن دارد.

به طور معمول، وزن اصلی یک غلطک جاده از درام متصل به بدنه غلطک ناشی می‌شود. چون وزن درام را می‌توان در بسیاری از مدل‌ها با افزودن آب به آن افزایش داد زیرا آب سنگین است، اما خوبی آن این است که پس از اتمام پروژه ساخت و ساز می‌توان آن را با سهولت بیشتری حمل کرد.

در بسیاری از موارد، چندین غلطک مختلف ممکن است برای یک پروژه استفاده شود. به عنوان مثل، یک غلطک با یک درام و لاستیک در ابتدای کار استفاده می‌شود، سپس هنگامی که منطقه ساخت و ساز تراز شد، ممکن است از یک غلطک با درام‌های فلزی، به جای لاستیکی استفاده شود تا منطقه ساخت و ساز تا حد امکان فشرده شود.

به طور کلی مدل‌های مختلفی از غلطک‌ها وجود دارند و هر کدام قابلیت متفاوتی دارند؛ به عنوان مثال برخی از غلطک‌ها یک روان کننده مبتنی بر آب منتشر می‌کنند. این روان کننده برای جلوگیری از چسبیدن موادی نظیر خاک و آسفالت به درام، در غلطک ها وجود دارد. برخی از مدل‌های غلطک نیز دارای سیستم‌های لرزشی هستند که آسفالت یا مواد دیگر را فشرده‌تر می‌کنند.

انواع غلطک راهسازی

آیا می‌دانید انواع غلطک راهسازی چیست؟ غلطک‌ها از لحاظ ساختار در پروژه‌های متفاوتی استفاده می‌شوند که برخی از انواع غلطک‌ها به شرح زیر است

1. غلطک‌های تک درام
2. غلطک دو درام
3. غلطک سیلندر
4. غلطک کوبیدن یا پاچه بزی یا پاچه گوسفندی یا پای گوسفند
5. غلطک‌های تراکم ارتعاشی
6. غلطک تایر لاستیکی

معرفی قسمت‌های اصلی غلطک راهسازی

ققطعات مختلفی در غلتک جاده وجود دارد مانند موتورهای دیزلی، سایبان برای محافظت از راننده، یک درام که می تواند یک درام صاف ارتعاشی یا یک درام صاف استاتیک باشد، یک متر تراکم برای اندازه گیری تراکم و یک سیستم آب و تایرها. که در ادامه به معرفی برخی از آنها می‌پردازیم:

1. موتور
   موتور غلتک با دیزل کار می‌کند و برای انتقال و افزایش قدرت حرکتی کاربرد دارد.
2. کابین 
   کابین محل کنترل و جایگاه قرار گرفتن راننده غلطک است. که اصولا با یک سایبان از آن محافظت می‌شود.
3. درام غلطک (بسته به نوع غلطک متفاوت است)
   بسته به نوع غلطک، درام می‌تواند صاف یا ارتعاشی باشد.
4. مخزن آبپاش
   برای جلوگیری از چسبندگی آسفالت یا مواد به سطح درام از سیستم آبپاش استفاده می‌شود.
5. لاستیک (ممکن است غلطکی نداشته باشد)
   در بعضی از غلطک‌ها به دلیل ساختار حرکتی و نوع درام ، استفاده از لاستیک برای تسهیل در حرکت کاربردی است